22 Ocak 2008 Salı

terssozluk nedir?

Sıradan bir final donemi sonrası salı akşamı. Çoktandır kafamda var olan yeni projeyi hayata geçirmek için ancak zaman buldum. Önümde bir aylık koca bir ara tatil, aklımda şehir dışına kaçmayı da içeren bir tatil programı ama yine de bir an önce projeyi gerçekleştirmek için adım atmaya yönelik büyük bir heves var.
Peki nedir kafamdaki bu proje? Okul hayatımın başlarından beri zaman zaman aklıma gelmiş bir sıkıntıyı giderme yolu kendimce. Çevremde sürekli "falan,şey,gibi,yani..." gibi sesler duyuyorum ve eski insanların konuşmalarındaki zenginliğe, kelime seçimine gerek büyüklerden, gerek eski türk filmlerinden olsun- gıpta ve özlem duyuyorum. Neden bu sıkıntı? Neden insanlar artık konuşamıyor? Konuşmakta zorlandıklarını düşünmüyorlar mı? Ha diyeceksiniz ki gençler eskisi gibi kitap okumuyor. O yüzden de türkçeden bihaberler. Tamam olabilir. Ben de kendimce bir deneme yapmaya karar verdim. Yeni bir web sitesi yapmaya başlayacağım. İnsanlara alternatif konuşma, cümle seçme, deyimlerle konuşmalarını destekleme yolunda yardımcı olacak bir içerik sitesi. Deyimler sözlüğünü açıp bir deyimin anlamının karşılığına bakarsınız ve ne olduğunu öğrenirsiniz. Diyelim ki "ağzı (bir karış) açık kalmak" nedir diye sözlüğü açıp bir baktınız ve karşısında yazan tanım şu: "Çok şaşırmak,şaşakalmak
".
Bu durum en iyi senaryo. Yani bir kişi merak ettiği için bir deyimler sözlüğü temin ediyor ve içinden bir deyimin anlamına bakıyor. Deyimler sözlüğü bunun içindir zaten.
Peki benim sıkıntım şu: Aslında düzgün kelime bulamayıp, kalıp sözlerle konuşmaya çalışan insanların da bir deyimler sözlüğüne ihtiyacı yok mu? Evet ama nasıl kullanacaklar? Neye hangi deyime bakacağını bilmeden sözlükten nasıl yararlanacaklar?
Şunu nasıl öğrenecek mesela:
"Kızı o çocukla görünce oha falan oldum" demek yerine "Kızı o çocukla görünce ağzım bir karış açık kaldı"
Yani site deyimler sözlüğünün tersi şekilde işliyor. Deyimden anlama ulaşmak yerine anlamdan deyime doğru yol alıyor.Adına da terssözlük diyebiliriz.
Evet tam olarak yapmak istediğim bu. İnsanlara daha düzgün konuşmaları, daha güzel ve sanatlı cümleler kurmaları konusunda yardımcı olacak bir web sitesi yapmak istiyorum.
Bugün başladım ve sitenin yapılışını aşama aşama buradan aktaracağım.